Tuesday, July 17, 2012

I LA HRIAT LOH KA HRINGNUN CHU


PIAN LEH MURNA
R. Chhuanthanga  leh H. Lalbiakliani te fa pasarih zinga a naupang ber niin Chhiahtlang khua ah Lalhruaisanga tih hming pu in ka lo piang a, Kan unau hi mipa pali leh hmeichhia pathum kan ni. Ka pa hi Ralte kawlni hnam niin Sailam khawchhuak ani a, ka nu erawh Hmar Tlawmte hnam niin Chhingchhip khawchhuak ani thung. Mizoram buai 1966 khan ka pa te khua(Sailam) chu khawdang dang te nen Chhiahtlang khua-ah sawikhawmin keini unau zawng chu Chhiahtlang khua a piang vek kan ni. Kan khua hi tun dinhmunah hian in 800 chuang niin kan inchhal a, Aizawl atang hian 100km a hla niin Hmar lam pana kalin Lunglei road(NH 54) ah Serchhip khaw thlen hma chiaha awm kan ni.

ZIRNA LAM.
Chhiahtlang Govt Primary School 1 ah zirna bul tannin a thiam thei pawl tak ka ni ve a. Kum 1996-a Class IV Mizoram Board exam-ah Chhiahtlang khaw pumpuiah  pakhatna dinhmun ka hauh ve a. Hemi kum vek hian Presbyterian English Medium School Serchhip-ah ka insawn ta a, mizo medium atanga kal ka nih vangin Class IV ah bawk min thuttir leh a, pass reng chung sia pawl ngai beinawn awmchhun tlemte zinga mi ka ni ve awm e. PEMS(Serchhip) ah hian Class IV-VIII ka kal chhuaka,heta ka kal chhung pawh hian a thiam thei te zinga mi ni ve in tluk theih miah loh hmeichhe pakhat ka nei thin(Chu nu chu tunah pasal nei tawhin fa pawh pahnih lai a nei tawh).
Pawl  7 ka zawh hnu chuan Serchhip ah bawk kal chhunzawmin Roman Catholic School Marian High School ah Class VIII-X  ka kal a, he school –a ka kal chhung zawng hian dinhmun sang ber nihna chu ka hauh chho ve ngar ngar ani. Amaherawhchu, Matric board exam-ah ka che nawi ta a kum 2003 khan Matric chu Second Division-ah ka chhuak ve ta ani.
Matric ka han pass ve hnu chuan Aizawl lamah ka insuan thla ve ta a, Science subject  lak ka chak em avangin ka la ta a,Pawl 11 chu Auxilium Higher Secondary school, Mission Vengah ka chhunzawm a, Pawl 12 chu  Synod Higher secondary school, Mission Vengthlangah kal lehin Biology subject ka drop a Mathematics lak ka thlang zawk ta a, tichuan 2005 khan Pawl 12(Science) chu second division ah bawk ka zo leh ta  ani.
Pawl 12 kan exam chawlh lai hian Mizoram Coaching Academy(MCA) buatsaih technical entrance coaching ka kal ve lawp lawp a, thla hnih vel kan kal hnu chuan Higher&Technical Deptt buatsaih Engineering entrance ka exam ve a. Electrical&Electronics Engineering zir turin ka dinhmun ka siam fel ta ani. Tin, technical entrance exam result kha a chhuah mai loh avang leh Mizoram-a college thenkhatah admission tih a hun tawh si avangin Pachhunga University College(PUC)-ah Physics Honours turin admission ka ti fel a, kar khat vel chu class ka kal hman ve. Vanneih thlak takin Engineering zir tura ka dinhmun ka siam theih tak avangin PUC  chu ka chawlhsan leh ta a ni.
July 2005 a lo nih chuan chenna ngai loh ram fang turin India chhim tawp lam chu ka pan ta a. Tamil Nadu state,  Chennai atanga 600km vela hla Tirunelveli khua ah Govt College of Engineering ah Bachelor of Engineering chu 2005 atanga 2009 thleng ka zir ve ta a. Pathian khawngaihna a zarah May 2009 khan First division ah ka zo ve thei ta a ni.
Thil pakhat ka zep tel duh chu, Class III ka zir lai (1994) khan All india Radio Aizawl chuan lemchan chang thei tur an rawn zawnga, kan sikul atangin kei leh ka thianpa pakhat nen kan zirtirtu pa pakhat nen AIR Station, Aizawlah ah lemchan(awka) ka lo chang ve tawh a, hemi tum hian Rs 250 ka hlawha Wall clock(Sana) ka lei ve nghe nghe. Tun thlengin wall clock hi kan la nei,mahse a  chhe tawh a, paih phal lovin ka dah tha hrih a ni.

KHA LE….KEIMAH CHU LE…
Mi  thinchhe ve tak ka nih hi zep ka tum lo a, ka thian kawm ngeih deuh te chuan in hre awm e. Unau zinga a naupang ber ka nih avang hian nge puiltling lo riaua inhriatna te hi ka ngah em em a, mahni inrintawkna tlachham ve tak ka nih rualin hnathawhna a risk lak erawh ka huai ang reng phian lawi a. Tin, mi rilru hmanhmawh chi, ka hmaa tihtur awm reng reng pending lova ti nghal zung zung mi ka ni bawk, chu chuan mi taima ka ni tih erawh a lantir kher lo. Mi chimlim tak ka ni a, thil ti thlip thlep mi leh bal leh tawp ngai theilo tak ka ni bawk. Dikna hi ka ngaisang a, amaherawhchu, dikna mualpho pui ngam tur erawh chuan ka huaisen tawk lo thin. Mi zakzum leh inthlahrung mi tak ka nih laiin ka tlangnel tawhna ah leh ka nel tawh te lakah chuan ka tawng duh ve barh barh hle. Mi va kawmnel hmasa tur leh thiana va siam hmasa tur chuan ka chak tawk lo hle a, kawmnel hmasak chawp ngai leh smiling face nei lo ve tak ka ni bawk.

KHAWVEL THILAH KA TLAN…. VAK LO…..
Khawtlang ti hmingchhe khawp leh nu leh pa te ti zak rum rum khawpin suah sual rawng bawl chu ni lo mah ila mihring fapa ni ve ta chu han dai pelh zeuh chang te chu a awm ve thin. Matric kan zir lai vel hian thian za hova zu in zeuh zeuh kan ching ve thin. Vawi khat chu ka thianpa pakhat nen hian kanja tlawn khat hi kan zu zo dun thaka kan rui chuang miah lo, an ruih hian engtin nge an awm thin tih kan hriat ve chhin duh vang ani. Tin, College ka kal lai hian vawi hnih khat chu zu ka in leh a a bak chu tun thleng hian ruihtheih thil engmah khawih zui ka nei  lo.

CHHUNGKAW CHANCHIN
Sawi tawh ang khan kan unau hi pasarih kan ni a. Amaherawhchu, ka ni(ka pa nau)fapa pakhat leh ka nutei(ka nu nau)fapa pakhat hi tette atanga kan hnena seilian an awm a, unau pianghmun ang chiaha awmkhawm kan ni, thenkhat chuan kan unau diktak zinga mi an ni lo tih reng reng an hre lo.Tichuan kan unau chu pakua kan ni tihna anih chu.
Presbyterian kohhran kan ni a, tunah hian chhiahtlang sailam veng kohhranah kan lawi mek a. Ka pa hi kum 1995 khan kohhran upa atan ordained ani a, ka nu hi Bial ah leh Kohhranah kohhran hmeichhe hruaitu ani ve bawk. Kan unau zinga upa ber(hmeichhia ) hi kan khua atanga Bachelor of Divinity(B.D)hmasa ber ani ve a, Amaherawhchu, vanduai thlak takin Presbyterian School Serchhip a thawh lai kum 2004 khan min boral a, ka u a boral takah chuan tiin ka nu hian ka u hnung zuia B.D zir ve ngei turin min ti nasa hle a High School ka kal chhung zawng kha chuan ka tum rilru ve reng thin. Mahse, matric ka pass hnu ah khan Engineering zir ka chak em avangin ka rilru ka thlak leh ta a, ka nu leh pa te pawhin rilru nuam takin ka ngaihdan min tawmpui theia ka lawm hle.Tichuan, kan khua atanga Electrical Engineering zo hmasa ber ka ni ve leh bawk.
Ka nu rilru ah chuan kan chhungkua atanga pakhat talin Pathian thu zir tha a a hriatna chu ala reh chuang lova, vanneih thlak takin ka ni fapa chuan Aizawl Theological College ah seat a hmu hlauh a, kum 2011 January khan Pro Pastor atana lak niin tunah Zamuang Presbyterian Bial a enkawl ve mek ani. Pathian khawngaihna leh malsawmna kan dawng nasa em em a tun dinhmunah chuan kum 2004 a kan upa berin min boralsan tih loh ah chuan kan chhungkua ah thihna in ro a la rel lova kan vanneih tak zet ani.Tin, ka unau te zawng zawngin nupui/pasal an nei vek tawh a keimah chiah anei lo awmchhun ka ni ta.
Ka unau te hming, an hnathawh leh an kawppui te hming hi ka han tarlang ve reng reng ange, a upat dan indawtin-
R. Lalhmunsangi(Late) W/O Rosangliana, Chhiahtlang Kawnveng
R. Lalinmawii(Teacher, Govt Primary School 3, Zawlnuam) W/O Zodinsanga, Zawlnuam
R. Lalmalsawma(Assam regiment) H/O R.Vanmuani,Chhiahtlang Sailam Veng
Lalremtluanga Kawlni (inpui nghak) H/O Malsawmtluangi,  Chhiahtlang Chhimveng
Zirsangpuii Kawlni W/O R. Lalchawimawia, Serchhip P&E Veng
Ramsangzela(Ka ni fapa)(Pro pastor, Zamuang Bial) H/O Lawmsangpuii, Sailam
R.Lalnunpuia (Teacher, Farkawn Higher sec school) H/O Hmingthansangi, Farkawn.
Lalrinkima(ka nutei fapa)(Computer operator, PWD Tuikhuahtlang ) H/O Lalremkungi, Zodin Aizawl.
Lalhruaisanga(Keimah)

EIZAWNNA LAM
B.E ka zawh hnu chuan Mizoram lamah haw lehin theih ang tawkin eizawnna kawng te ka han ngaihtuah ve a, mahse chuti maiin hna hmuh a lo awl ai hauh lo tih chu ka hre leh ta a. Mizoram ka haw  atanga thla hnih hnu velah chuan DOEACC(tuna NIELIT ni ta) ah chuan Design Engineer hna a ruaka ka va interview ve a, ka tling lo nghal pang mai. Hemi hi hna ka dil hmasak ber leh ka interview hmasak ber ani awm e. Chumi hnu hun rei lote ah Women polytechnic Durtlangah Lecturer turin ka interview leha ka tling lo leh bawk. Tichuan, hna ka dil theih ang ang ka dila written chu han paltlang ve thin bawk mah ila personal interview ah bawk ka tla leh thin. Vanneih thlak takin kum 2010 September thla ah Serlui ‘B hydel project ah hna chhete ka hmu ve ta hlauh mai a, ka lawm hle. Tun thlengin hetah hian ka la thawk ani.

BANG LOVA MIN TAWNGTAI SAKTU KA NU LEH PA….
Ka nunah beidawn rum rum chang te, hna hmuh tuma ka interview tlut tlut chung pawha ka hmuh theih reng reng loh avang chuan Pathian ka dem lek lek thin. Ka nu leh pa te erawh chuan min fuih sauh sauha ka tan min tawngtai sak reng thin. Tuna ka dinhmun hi mi te angin sang lo mahse Pathian zarah ka hlim ve em em a,ka thawhna hmuna mipuite ka tan an tha em  em a,min duhsak tak tak tu pawh ka tawng hnem ve hle ani.
Malsawmna tamtak ka dawn te, kan chhungkua a Pathian ro rel dan te ka ngaihtuah hian ka nu tawngtaina rah a ni ka ti lo thei lo. Khawi hmunah pawh awmin kal ila ka nu chuan he thu hi vawng reng turin min chah thin –
“Ngaiteh, nangmah hlata awmte chu an boral dawn si a: A uiresantu apiang che chu I tiboral ta a. Kei atan erawh zawng Pathian hnaih hi a tha a ni: Lalpa Pathian chu ka inhumhimna-ah ka hmang a, I hnathawh zawng zawng thu chu ka hrilh theih nan”. Sam 73:27-28

2 comments:

  1. i mizia chungchanga dawt i zp zeuh2 tih loh chu a tha khawp mai.. :D.. a bengvarthlak e...

    ReplyDelete
  2. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete